Soru: TV dizilerinde alazlanmak diye bir tabir kullanıyorlar. Bu tam olarak nedir, alazlanmak ne demek ?
Cevap: Televizyonlarda bazen bazı kelimelerin kullanımı trend olabilmektedir. Alaz kelimesi Anadolu’nun bazı yerlerinde alev manasına kullanılmaktadır.
Benzer manada yalaz kelimesi kullanılmaktadır. Bizim oralarda ise “yalanı” (okunuşunda n harfi geçiş harfi şeklindedir) denilmektedir.
Ateş ve alev-alaz kelimeleri arasındaki fark ateşin ısı kaynağı olması alazın ise ısı kaynağından yayılan ısı ve ışığı ifade ediyor olmasıdır.
Alazlanmak denildiğinde alaz kelimesi “edilgen” olarak kullanılmaktadır. Alazlanmak insan vücudu için de kullanılır, ateş için de kullanılır.
İnsan için kullanılırsa vücudun ısısının artması, ateşlenme manasına kullanılır. Alazlanma vücutta ateş çıkması nedeniyle ten renginin kızıla yaklaşması manasına da kullanılır, öfke hali nedeniyle hormonların artışı ve vücut ısısının artması durumu için de kullanılır.
Alazlanma, ateş için kullanılırsa, odunların, kömürlerin tutuşması anlamı taşır.
Alaza tutma, alazdan geçirme şeklinde kullanılırsa bir şeyi ateşin ısısına yaklaştırma manasına kullanılır. Örneğin ekmeği ateşte ısıtma veya yolunmuş tavuğun kalan birkaç tüyünü ateşe tutup yakma manasına alazdan geçirme şeklinde kullanılmaktadır.
Alazlanmak kelimesi kullanım yaygınlığı
Alazlanmak kelimesinin kullanım yaygınlığı azdır. Sadece birkaç yöremizde kullanılan bir kelimedir. Bunu sebeplerinden birisi alaz kelimesine benzer kelimelerin de varlığı ve ateş, alev gibi kelimelerin oldukça yaygın kullanılmasıdır.
Bazen senaristler değişik bir kelime bulur ve bunu senaryosunda kullanır. Daha sonra başka bir senarist bunu taklit eder ve aslında nadir kullanılan bir kelimenin kullanımı yaygınlaşır. Daha sonra bir bakmışsınız ki halk da o kelimeyi benimsemiş ve kullanmaya başlamıştır.
Alazlanmak kelimesi henüz halk arasında yaygın kullanılan kelimelerden değildir. Bu sebeple günlük konuşma dilinde alazlanmak kelimesini kullandığınız zaman bunu yadırgayanlar olacaktır.
İlgili yazılar:
