Kontratsız kiracı oturtmanın doğrudan bir cezası bulunmamaktadır, yani bu durum yasal bir suç teşkil etmez. Ancak, yazılı bir kira sözleşmesi olmaması hem ev sahibi hem de kiracı için çeşitli hukuki sorunlara ve risklere yol açabilir.
İşte kontratsız kiracı oturtmanın ev sahibi için potansiyel sonuçları ve karşılaşabileceği durumlar:
1. İspat Güçlüğü:
- Kira sözleşmesi, yazılı olmasa bile sözlü olarak yapılmış ve kira ödemeleri düzenli olarak yapılıyorsa hukuken geçerlidir. Ancak, ileride bir anlaşmazlık çıktığında, ev sahibi ve kiracı arasındaki anlaşmanın koşullarını (kira bedeli, kira süresi, tahliye şartları, evin durumu vb.) kanıtlamak zorlaşır.
- Kira ödemelerinin banka aracılığıyla yapılması, mesajlaşmalar, tanık beyanları gibi delillerle kira ilişkisinin varlığı ispat edilebilir olsa da, yazılı sözleşme kadar net ve kesin bir ispat sağlamaz.
2. Vergi Riskleri:
- Kira gelirinin beyan edilmesi yasal bir zorunluluktur. Kontratsız kiralamalarda kira gelirinin beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi durumunda ev sahibi, vergi incelemesiyle ve vergi cezalarıyla karşılaşabilir.
- Kira beyannamesi vermeyenlere kira gelirinin belirli bir yüzdesi kadar ceza verilebilir ve yasal faiz uygulanabilir. Ayrıca, iki kat 1. derece usulsüzlük cezası da uygulanabilir.
3. Tahliye Süreci Zorlukları:
- Yazılı bir sözleşme olmasa bile, Türk Borçlar Kanunu’na göre kiracının barınma hakkı vardır ve ev sahibi kiracıyı keyfi olarak evden çıkaramaz.
- Ev sahibinin kiracıyı tahliye edebilmesi için yasal bir sebebinin olması ve bu sebebi kanıtlaması gerekir. Tahliye için yasal prosedürlere uyulması (ihtarname gönderme, tahliye davası açma vb.) zorunludur.
- Yazılı sözleşme olmaması durumunda tahliye süreci daha uzun ve karmaşık olabilir, çünkü ev sahibinin kira ilişkisinin varlığını ve tahliye sebebini mahkemede ispatlaması gerekecektir.
4. Kira Artışı ve Diğer Koşulların Belirsizliği:
- Kira artışı oranları ve zamanlaması yazılı sözleşmede belirtilmediği takdirde, yasal sınırlamalara ve emsal kira bedellerine göre belirlenmesi gerekir. Bu durum, ev sahibi için kira artışında esneklik sağlamaz ve anlaşmazlıklara yol açabilir.
- Depozito, evin teslimi, bakım ve onarım sorumlulukları gibi konularda da yazılı bir anlaşma olmaması, taraflar arasında sorunlara neden olabilir.
5. Hukuki Uyuşmazlıklar ve Dava Masrafları:
- Taraflar arasında herhangi bir anlaşmazlık çıktığında (örneğin kira ödememesi, evin kötü kullanılması, tahliye talebi vb.), yazılı sözleşme olmaması nedeniyle hukuki süreç kaçınılmaz hale gelebilir.
- Bu durum, ev sahibi için avukatlık ücretleri ve mahkeme masrafları gibi ek maliyetler anlamına gelir.
Özetle:
Kontratsız kiracı oturtmanın doğrudan bir “cezası” olmasa da, ev sahibini birçok riske ve potansiyel hukuki soruna açık hale getirir. Bu nedenle, hem ev sahibinin hem de kiracının haklarını ve yükümlülüklerini net bir şekilde belirleyen yazılı bir kira sözleşmesi yapılması her zaman şiddetle tavsiye edilir.
