Bir ülkenin vatandaşlığından çıkarılan veya önceden beri herhangi bir ülkeye ait kimliği, pasaportu olmayan kişiler haymatlos olarak tanımlanır.
Bir ülkeden diğerine göç etmiş kişiler haymatlos olarak tanımlanmazlar çünkü göç edilen yerde misafir de olsalar geldiği yerin vatandaşıdırlar.
Ülkemizde haymatlos denilince genellikle çingeneler akla gelmektedir. Çingeneler hayatları seyahat içinde geçtiği ve genellikle devlet işleriyle alakalı olmadıkları için haymatlos zannedilirler ama günümüzde ülkemizde yaşayan neredeyse herkesin bir kimliği vardır.
Doğduğunda nüfusa kayıt edilmeyenler, babası belli olmayanlar, cami önüne bırakılmış bebekler daha sonra nüfusa kaydedildikleri için ülkemizde haymatlos sayısı azdır.
Haymatlos olmak için vatandaşlıktan çıkarılmak gerekir.
Haymatlosun hakları
Banka, okul, ticaret gibi işlemlerde kimlik gerekir. Hastaneye giderken veya polis çevirmesinde de kimlik gerekmektedir, peki haymatlos olan bir kişi bu durumda ne yapacak ?
Haymatlos olan kişilere haymatlos pasaportu verilmektedir. Suriyelilere verilen geçici kimlik gibi bir şeydir. Bu sayede bu kişiler bulundukları ülkede takip edilirler.
Esasen ülkemizde gelir piramidinin en altında yaşıyorsanız Haymatlos olmanın vatandaş olmaya göre fazla bir negatif yönü yoktur. Haymatlos kişiler bulunduğu ülkenin kurallarına tabi olmak ve vergilerini ödemek durumundadır.
Fakat orta ve üzeri bir gelir düzeyine sahipseniz Haymatlos konumuna düşünce bunun sıkıntısını yaşarsınız.
Aslında haymatlos kavramının ortaya çıktığı yer Avrupa’dır. Yaşam standartlarının yüksek olduğu ülkelerin vatandaşı olmanın önemli avantajları vardır. Sadece iş kurma veya şirket kurma açısından değil, geliriniz yoksa devletin size sosyal imkan sağlaması açısından da o ülkenin vatandaşı olmak önemlidir.
Eğer bir Avrupa ülkesinde haymatlos olursanız sosyal destek sıfıra ineceği için zor duruma düşersiniz. Çünkü Avrupa ülkelerinde işsizlere ciddi bir sosyal destek sağlanırken, vatandaşlıktan çıkarılanlar ciddi bir mahrumiyet yaşamaktadır.
